Επί Κωνσταντίνου ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ καταστράφηκε η ΑΘΗΝΑ, επί Κωστάκη ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ καταστρέφονται τα ΜΕΣΟΓΕΙΑ

Μάχη στην Αν. Αττική για περιοχές - φιλέτα
Tου Γιωργου Λιαλιου ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 26/04/2009

Σε θέση μάχης βρίσκονται επιχειρηματίες, επίδοξοι επενδυτές και δήμοι μετά την ανακοίνωση του νέου ρυθμιστικού σχεδίου της Αθήνας, έχοντας έτοιμες τις οικιστικές και επιχειρηματικές προτάσεις τους. Και βέβαια, η Ανατολική Αττική αναδεικνύεται προνομιακό πεδίο γι’ αυτήν τη μάχη, αφού μεταξύ άλλων στο «στόχαστρο» βρίσκονται οι Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου Μεσογείων και Λαυρεωτικής, η αναθεώρηση των οποίων «φωτογραφίζεται» στο νέο σχέδιο, ώστε να απελευθερωθεί η εκμετάλλευση περιοχών - φιλέτων. Η «νέα Αττική» βρίσκεται προ των πυλών.

Η οικιστική εξέλιξη της Ανατολικής Αττικής, τόσο στα Μεσόγεια όσο και στη Λαυρεωτική, φυσικά και δεν ανέμενε το ρυθμιστικό σχέδιο για να εξαπλωθεί. Χαρακτηριστικό είναι ότι μόνο μέσα στα επόμενα 1 - 2 έτη αναμένεται να ενταχθούν στο σχέδιο στα Μεσόγεια περίπου 12.000 στρέμματα, για τα οποία απομένει η ολοκλήρωση των πράξεων εφαρμογής (το τελικό στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού) μετά μια πολυετή διαδικασία.

Ταυτόχρονα, σε διάφορα στάδια πολεοδομικού σχεδιασμού (εκπόνηση γενικού πολεοδομικού σχεδίου ή πολεοδομικών μελετών) βρίσκονται ακόμα 56.000 στρέμματα. Συνολικά στην Ανατολική Αττική βρίσκονται σε εξέλιξη μελέτες για την ένταξη περίπου 85.000 στρεμμάτων - μια έκταση ίση με τη Μύκονο. Και όλα αυτά, με βάση το ρυθμιστικό σχέδιο του 1985 για την ανάπτυξη της Αττικής.

Ωστόσο, καθώς ο πολεοδομημένος χώρος εξαντλείται και οι αξίες της γης αυξάνονται, τα περιθώρια εύκολου κέρδους μειώνονται. Αποτέλεσμα είναι να αυξάνονται οι πιέσεις για «χαλάρωση» των περιορισμών ή για νέες ευνοϊκές ρυθμίσεις. Στο πλαίσιο αυτό το νέο ρυθμιστικό της Αθήνας έρχεται να διαδραματίσει έναν πολύ ιδιαίτερο ρόλο: από το γενικό, «πολιτικό» ρυθμιστικό του 1985 περνάμε πλέον στο «αναπτυξιακό» ρυθμιστικό, που πριμοδοτεί την επέκταση της πόλης, άρα την οικοδομική δραστηριότητα. Στο στόχαστρο βρίσκονται πλέον οι δύο Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ) της Ανατολικής Αττικής (Μεσογείων και Λαυρεωτικής), οι οποίες θεσπίστηκαν προκειμένου να προστατεύσουν την αγροτική γη και να ανασχέσουν την οικιστική ανάπτυξη. Και ως εκ τούτου αποτελούν... εμπόδιο.

Την αναθεώρηση των ΖΟΕ επιδιώκουν κατ’ αρχήν οι περισσότεροι δήμοι που περιλαμβάνονται στα όριά τους. Σύμφωνα με πληροφορίες, δήμοι όπως η Παλλήνη, τα Σπάτα και η Παιανία έχουν στο συρτάρι έτοιμες μελέτες για τις επεκτάσεις των οικισμών ή για νέες εμπορικές συγκεντρώσεις (λ.χ. εμπορικά κέντρα) μέσα στις ΖΟΕ, πέραν των όσων έχουν καθοριστεί. Ταυτόχρονα μεγαλεπήβολα επιχειρηματικά σχέδια προσδοκούν την απεμπλοκή τους: χαρακτηριστική είναι, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η περίπτωση του κτήματος Καμπά (350 στρεμμάτων).

Εμπόδια

Εκεί η πρόταση δύο εταιρειών για τη δημιουργία ενός μεγάλου εμπορικού - ψυχαγωγικού κέντρου προσέκρουσε στο καθεστώς των χρήσεων γης και στην ανατροπή του ισοζυγίου της περιοχής και ανακόπηκε αρχικά από το Συμβούλιο της Επικρατείας (απόφαση 2675/01) και εν συνεχεία από τη νομαρχία Ανατολικής Αττικής.

Πηγές της αγοράς εκτιμούν ότι στο νέο ρυθμιστικό σχέδιο, το κτήμα Καμπά «φωτογραφίζεται» εκ νέου ως επένδυση μητροπολιτικής εμβέλειας. Ανάλογες κινήσεις γίνονται και στην ευρύτερη περιοχή του Λαυρίου, προσδοκώντας στην ταχεία ανάπτυξη της περιοχής παράλληλα με την αναβάθμιση του λιμένα. Το τελευταίο διάστημα σημαντικοί επιχειρηματίες του real estate και των κατασκευών έχουν αγοράσει μεγάλες εκτάσεις, κυρίως σε μη πολεοδομήσιμες περιοχές (δηλαδή σε χαμηλές τιμές) περί την πόλη. Και αναμένουν τη μετατροπή των χρήσεων γης, προκειμένου να πάρουν το «πράσινο φως» για την υλοποίηση των επενδύσεών τους. Στις προθέσεις τους, η κατασκευή ενός ιδιωτικού θεραπευτηρίου, η δημιουργία κτιρίων καταστημάτων και γραφείων, αποθηκών κ.ά.

Η αναθεώρηση των Ζωνών Οικιστικού Ελέγχου βέβαια δεν είναι απλή υπόθεση, ακόμα και υπό τον μανδύα ενός νέου νόμου (με τον οποίο θα θεσπιστεί το ρυθμιστικό της Αθήνας). Το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει πολλάκις στο παρελθόν ανακόψει «μεταβολές επί το δυσμενέστερον» στις χρήσεις γης μιας περιοχής και το πιθανότερο είναι να μην αλλάξει στάση.

Ωστόσο δεν βρίσκονται όλα τα «φιλέτα» εντός ζωνών ελέγχου και περιορισμών. Το ρυθμιστικό στέφει... «βασιλιά» των επενδύσεων της περιοχής την επιχειρηματική ζώνη που συνοδεύει το αεροδρόμιο στα Σπάτα. Το ίδιο το αεροδρόμιο, άλλωστε, ορίζει την περιοχή: «Η περιοχή των Μεσογείων συνιστά την ευρύτερη περιοχή του Διεθνούς Αερολιμένα», σημειώνει. «Βασικοί πόλοι ανάπτυξης για την περιοχή αποτελούν οι οργανωμένες περιοχές παραγωγικών δραστηριοτήτων, σε θέσεις με πολύ καλή υπερτοπική προσπελασιμότητα, όπου θα πρέπει να εγκατασταθούν κατά προτεραιότητα εξαρτημένες και ελκυόμενες από τον Διεθνή Αερολιμένα δραστηριότητες». Με τον τρόπο αυτόν το ρυθμιστικό «φωτογραφίζει» τα οικόπεδα πέριξ του αερολιμένα, συνολικής έκτασης 1.800 στρεμμάτων. Αμελητέα λεπτομέρεια; Οι εκτάσεις δεν αποκτήθηκαν από τον αερολιμένα, αλλά απαλλοτριώθηκαν για τη δημιουργία του...